Utrecht was vroeger onderdeel van het Duitse Keizerrijk. Het was een belangrijkste handelsstad en ook zeer geliefd bij de Duitse Keizers. Zij hadden dan ook een paleisje op het Domplein laten bouwen (paleis Lofen). Overblijfselen van dit paleis zijn nog altijd terug te vinden. Als je in café Walden (Domplein 16) afdaalt naar de kelder, kun je daar de vloer en pilaren van het paleis zien.

Aan het begin van de 12e eeuw was in Utrecht bisschop Godebald de baas. Deze bisschop had grote plannen voor de economische ontwikkeling van de regio Utrecht. Godebald hield zich bezig met grootschalige ontginning van land, door het aanleggen van dijken, dammen en het graven van kanalen. Omdat de rivier de Krommerijn regelmatig buiten zijn oevers trad, wilde Godebald bij Wijk bij Duurstede een dam aanleggen. Het gebied langs de rivier kon vervolgens gebruikt worden als landbouwgrond en dat zou veel geld opleveren. Echter, de bouw van een dam zou de Krommerijn voor schepen minder goed bevaarbaar maken. Daarom wilde Godebald voor de scheepvaart een nieuw kanaal graven. Een kanaal dat de Oudegracht met de rivier de Rijn (Lek) verbond, de Vaartsche Rijn.

Het ambitieuze plan van Godebald was kostbaar en de Utrechtse schatkist niet voldoende gevuld. Om de kosten te dekken besloot Godebald de tolbelastingen te verhogen. Dit zette niet alleen kwaad bloed bij de handelaren, maar ook bij de inwoners van Utrecht die de prijzen zagen stijgen. Bisschop Godebald wilde schepen laten omvaren en de Utrechters voor de kosten laten opdraaien. De bevolking was niet blij.

In die periode van toenemende ontevredenheid onder de Utrechtse bevolking, speelde er een slepend conflict tussen de keizer en de paus. Het conflict ging over de vraag wie het recht had om bisschoppen te benoemen. Was dat de paus, omdat hij hoofd van de kerk was, of zou dit de keizer moeten zijn, die als vorst over het land heerste? Dit conflict beinvloedde de relatie tussen keizer Hendrik V en de Utrechtse bisschop Godebald. Hendrik V twijfelde aan de trouw van Godebald. Hij had het gevoel dat de bisschop de kant van de paus koos.

In de lente van 1122 verbleef keizer Hendrik V enige tijd in Utrecht. Hij wilde hier een rustig Pinksterfeest vieren, maar het liep allemaal anders. De spanning tussen (de soldaten van) Hendrik V en bisschop Godebald liep zo hoog op, dat het het escaleerde in een gevecht. ´ s Nachts raakten de soldaten van de keizer slaags met de diensttroepen van de bisschop. Er brak een kort maar hevig een gevecht uit waarbij enkele doden vielen. Door het tumult kreeg de Utrechtse bevolking al snel door wat er aan de hand was. Eensgezind kozen de inwoners de kant van de Keizer. Gewapend met geweren, stokken en rieken begaven de Utrechters zich richting het strijdtoneel. Al snel werd duidelijk dat de troepen van Godebald tegen deze overmacht niet waren opgewassen. De bisschop moest zich overgeven en werd gevangen genomen.

Als dank voor de steun van de Utrechtse bevolking, vaardigt Hendrik V op 2 juni 1122 een oorkonde uit. Utrecht mag een zelfstandig stadsbestuur oprichten, de inwoners krijgen vrijstelling van tolheffing, en de stad mag een eigen rechtbank instellen. Daarnaast mag Utrecht een stadsmuur aanleggen, zodat de stad zichzelf kan verdedigen. De gebeurtenissen in 1122 maakten van Utrecht een echte vestingsstad.