Een fietstour langs innovatieve bouwprojecten

Aan de Jaarbeurszijde van het station is Wonderwoods in aanbouw. Het zijn twee groene woontorens naar ontwerp van de Italiaanse architect Stefano Boeri. Boeri kreeg wereldwijd veel aandacht door de bouw van twee met bomen beplante hoogbouw flats in Milaan. In Eindhoven staat sinds kort een soortgelijk ontwerp.

De twee toren van Wonderwoods worden 90 en 70 meter hoog. Omdat er in totaal 360 bomen op en rond de torens geplant gaan worden, wordt het ook wel een verticaal bos genoemd. Op de bouwschutting is afgebeeld hoe het gebouw eruit moet komen te zien. Hopelijk wordt het in het echt ook zo mooi.

De strook grond tussen de Cartesiusweg en het treinspoor Utrecht-Amsterdam was lange tijd een leeg grasveld. Vijf jaar geleden vroeg de gemeente Utrecht haar inwoners om plannen in te dienen voor deze strook. Het winnende idee was een circuclair gebouwde werkplek voor creatieve en duurzame ondernemers: Het Hof van Cartesius

Het Hof van Cartesius is een coöperatieve gemeenschap van kleine en creatieve ondernemers. Aan de leden wordt gevraagd actief bij te dragen, mee te denken en mee te beslissen over de ontwikkeling van de plek. Er is dan ook een grote diversiteit aan activiteiten te vinden; grafisch ontwerp,  natuureducatie voor kinderen, bamboe-design, duurzame schoenen en kleding, en een bouwmarkt met tweedehands producten.

De werkruimtes in Het Hof van Cartesius worden casco opgeleverd en door de ondernemers zelf afgebouwd met hergebruikte materialen. Het resultaat is een kleurrijk, verassend en inspirerend bedrijventerrein.

In Leidsche Rijn ligt De Kersentuin. Een bijzondere buurt die door de bewoners zelf is opgezet en ingericht.

Bij het begin van de bouw van Leidsche Rijn heeft de gemeente Utrecht inwoners uitgenodigd om zelf plannen te maken voor een duurzame woonwijk. Daarop ontstond er in 1996 een initiatiefgroep voor een nieuw Centraal Wonen-initiatief in combinatie met een milieuvriendelijke woonwijk. Groen, duurzaam en sociaal zijn de kernwaarden die het fundament van de Kersentuin vormen.

Onder de noemer ´Collectief Particulier Opdrachtgeverschap´ hebben de bewoners van De Kersentuin bijna alles zelf gedaan: het ontwerpen van de wijk, het aansturen van architect, adviseurs en aannemers en het vinden van leveranciers van duurzame materialen. Daarbij kwamen de onderhandelingen met de gemeente en de intensieve samenwerking met woningcorporatie Portaal.

Omdat de pioneers van De Kersentuin een gemende wijk nastreven, is er een grote variëteit te vinden aan huur- en koopwoningen (94 stuks in totaal). Verder zijn er gemeenschappelijke binnen- en buitenruimtes voor vergaderingen en feesten. De bewoners van De Kersentuin bepaalden zelf hoe de buitenruimte werd ingericht. Er is veel groen op straat en de buurt heeft een kind-vriendelijk en auto-luw karakter. In totaal heeft het zeven jaar geduurd voordat de Kersentuin ´klaar´ was. De trotse buurtbewoners vertellen je graag over hun vruchtbare intiatief.

Kubuseiland is een bijzonder stukje Utrecht. Geïspireerd op het Rietveld-Schröderhuis staan op dit ´eiland´ in Leidsche Rijn alleen woningen met de vorm van een gelijkzijdige kubus (10 x 10 x 10, 9 x 9 x 9 etc.). Op dit Kubuseiland in Leidsche Rijn Utrecht zijn twee woningen gerealiseerd op basis van het innovatieve bouwsysteem BILT. Het zijn woningen die kunnen meegroeien (of meekrimpen) met de behoeften van de bewoners. Initiatiefnemer van dit nieuwe bouwsysteem is architect Hans Sluijmer.

Het idee achter het BILT-systeem is dat door het bouwen met circulaire modules, het ontwerpen van een eigen woning eenvoudiger en het bouwen sneller en goedkoper wordt. Op basis van standaard modules kan door de bewoners zelf een ontwerp voor een woning worden samengesteld.

De onderdelen van de woningen worden geprefabriceerd en op de bouwplaats geassembleerd. De de houten binnenwanden in de woning zijn makkelijk verplaatsbaar, zodat elke gewenste indeling mogelijk is. Bij veranderde woonwensen kan het huis eenvoudig worden vergroot of verkleind.

Door gebruik van zonnepanelen en een warmtepomp leveren de huizen energie en zijn ze vrijwel onderhoudsvrij. De modules van het Bilt-systeem kunnen volledig worden hergebruikt door ze te verkopen aan andere gebruikers van hetzelfde systeem.

In de jaren ´70-wijk Overvecht zijn veel flats verouderd en slecht geïsoleerd. In de zomer is het in de woningen erg warm en in de winter erg koud. De flat aan de Henriëttedreef is eigendom van woningcorporatie Bo-Ex. Het flatgebouw met 58 sociale huurwoningen was dringend aan renovatie toe. Als een soort ´pilot-project´ heeft Bo-Ex er de eerste energieopwekkende hoogbouwflat van Europa van gemaakt.

De renovatie van het gebouw verliep relatief snel, omdat de nieuwe gevels van de woningen vooraf werden gefabriceerd. In een enkele dag konden deze worden geplaatst, zonder dat bewoners hoefden te verhuizen. Het systeem voor energieopwekking en het verwarmings- en ventilatiesysteem zijn in één bouwdeel bovenop het dak geplaatst. In totaal levert de flat meer energie op dan de bewoners verbruiken.